Zadbaj o swój mózg

18 marca obchodziliśmy Europejski Dzień Mózgu. Zgodnie z przewidywaniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) do roku 2040, najczęściej pojawiającą się chorobą cywilizacyjną będzie depresja spowodowana szybkim tempem życia, natłokiem informacji, przewlekłym narażeniem na stres, narastającymi problemami oraz powszechnym dostępem do treści szkodliwych…

Obecnie na całym świecie na depresję cierpi ok. 322 mln ludzi. Obok depresji coraz częściej pojawiają się inne problemy natury psychologicznej i psychicznej.

To, co możesz zrobić, to podjąć działania profilaktyczne i obok dbałości o ciało, co współcześnie wydaje się dla większości czymś absolutnie naturalnym, zadbać o mózg.

Mózg nie znosi rutyny. Aby utrzymać jego dobrą kondycję dostarczaj mu nowych bodźców, robiąc na przykład rzeczy, do których nie jest przyzwyczajony:

– pojedź do pracy inną drogą niż zawsze (warto wypróbować nawet tę dłuższą), nie jedź na pamięć, zapewnij sobie nowe bodźce i bądź uważny

– umyj zęby lewą ręką jeśli jesteś praworęczny i odwrotnie, spróbuj zrobić to dokładnie i uważnie

– zjedz posiłek z zamkniętymi oczami, to wyostrzy bardziej inne zmysły: smak, węch

Zaskakujące może być to, jak nasz mózg się uaktywnia w obliczu nowych, z pozoru zupełnie banalnych doświadczeń. Badania dowiodły, że każde obcowanie z kulturą wpływa korzystnie na umysł. Dlatego zaplanuj w swoim kalendarzu (jak tylko uspokoi się obecna sytuacja lub już teraz online):

– wizytę w galerii sztuki

– wyjście na koncert

– wyjście do teatru, opery

Nuda i powtarzalność rozleniwia mózg. Zadbaj o różnorodność aktywności jakie podejmujesz. Jeśli regularnie chodzisz na basen lub biegasz, to wybierz się dla odmiany na rolki lub ściankę wspinaczkową. Chodząc na zorganizowane zajęcia, wybierz się na przykład do innego instruktora lub filii klubu. Dostarczaj sobie nowych doznań, próbuj innych rzeczy, nawet takich, które wydawały Ci się zupełnie nie dla Ciebie.

Inwestuj w siebie dbając o ciągły rozwój

Badania pokazują, że osoby, których praca zawodowa czy zainteresowania wymagają zaangażowania, podejmowania działania, przewidywania skutków, szybkiego reagowania na zmienne warunki środowiska, są w późnej dorosłości bardziej sprawne intelektualnie niż ludzie, którzy prowadzą jednostajny i rutynowy tryb życia. Co możesz już dziś zrobić dla siebie?

– czytaj literaturę, która nie tylko “wciąga”, ale też zmusza umysł do wytężonej pracy oraz czasopisma branżowe (zgodne z Twoim fachem czy zainteresowaniami), które pozwolą Ci być na bieżąco

• rozwijaj swoje angażujące pasje np. modelarstwo

• nie chodź na wszystkie możliwe szkolenia, tylko wyselekcjonuj odpowiednie dla siebie, spójrz szerzej na swoje potrzeby i oprócz typowo branżowych wybierz np. warsztaty rozwijające umiejętności społeczne czy zarządzanie stresem

 W zdrowym ciele zdrowy mózg

Regularna aktywność fizyczna ma pozytywny wpływ na pracę mózgu. Podjęcie nawet krótkiego, ale intensywnego wysiłku poprawia pamięć oraz zdolności poznawcze (badania prowadzone przez naukowców z Oregon Health & Science University).

Zyskuje na tym zarówno zdrowie fizyczne jak i psychiczne. Ruch wpływa na zmniejszenie napięcia w ciele, uspokaja, dotlenia mózg, pomaga rozładować negatywne emocje, polepsza wydajność umysłową. Jest też doskonałą formą profilaktyki zdrowia psychicznego, ponieważ podczas treningu wydzielana jest serotonina (potocznie - hormon szczęścia), która poprawia humor, dodaje energii i sprawia, że towarzyszy nam poczucie szczęścia. Warto korzystać z tak naturalnych metod polepszania swojego nastroju.

 Plastyczność mózgu

Badania nad plastycznością mózgu wykazały, że jest on adaptacyjny w każdym wieku, co za tym idzie zawsze jest dobry moment na rozpoczęcie neurobiku czyli treningu umysłu.

Uszkodzone neurony nie odnawiają się, ale za to powstają nowe, które tworzą nowe rozgałęzienia i połączenia synaptyczne.

 Trening umysłu

Tak samo jak dbamy o ciało, powinniśmy zadbać o umysł. Trenujmy go regularnie, po to, aby był sprawny jak najdłużej.

Co możesz zrobić?

– rozwiązuj łamigłówki, angażuj się w trudne zadania, kombinuj, próbuj różnych rozwiązań

– graj w szachy i inne gry strategiczne

– rozwiązuj krzyżówki, rebusy, sudoku

– graj w gry planszowe

• wykonuj kilkuminutowe ćwiczenia np. wyszukuj z tekstu słowa na literę „n” lub czytaj słowa od tyłu

• wykonuj ćwiczenia na kreatywność np. wymyśl 30 sposobów użycia spinacza biurowego (lub każdej innej rzeczy)

Pamiętaj o regularności.        

Dieta a praca mózgu

Zadbaj o zbilansowaną dietę. To, co jesz ma wpływ nie tylko na Twoje zdrowie fizyczne, ale i psychiczne. Naukowcy dowiedli, że istnieje ścisły związek pomiędzy zdolnościami umysłowymi, a dostarczaniem organizmowi witamin i składników mineralnych. Poza tym zdrowa dieta wpływa na koncentrację i inne funkcje intelektualne mózgu. Zdrowe pokarmy stymulują produkcję hormonów, enzymów i substancji chemicznych zwanych neuroprzekaźnikami, które odgrywają ważną rolę w procesach zapamiętywania i przypominania. Niezbędne są również do przesyłania sygnałów między neuronami, czyli komórkami nerwowymi. Bez tych sygnałów niemożliwe byłoby przyswajanie wiedzy, myślenie czy kojarzenie.

Sen

Naukowcy z Laboratorium Neurobiologicznego na Uniwersytecie w Toronto i Laboratorium Snu w Centrum Nauk o Zdrowiu przez wiele lat badali wpływ snu na nasze ciało i umysł. Wyniki badań pozwoliły wnioskować, że sen oczyszcza mózg z toksyn, służy do regenerowania komórek ciała oraz pełni kluczową rolę w procesach uczenia się i zapamiętywania. Odgrywa także ważną rolę w kontrolowaniu nastroju, apetytu i libido. Kilka godzin snu pozwala nam odpocząć, wpływa na wydajność naszej pracy, na energię i jest korzystne dla urody.

Dbając o swoje zdrowie łącz trening ciała z treningiem umysłu.

---

Marta Osuch

Psychology & Business

Psycholog ze specjalnością: Psychologia Zmiany, specjalista ds. zarządzania zasobami ludzkimi, trenerka rozwoju osobistego i zawodowego. Prelegentka TEDx SGH: be(the)cause oraz licznych konferencji naukowych. Ekspertka w audycjach radiowych oraz programach telewizyjnych. Założycielka projektu Projektantki Sukcesu oraz organizatorka akcji społecznej „Sama definiuję swój Sukces”.