Na jaką pomoc mogą liczyć innowacyjne firmy?

Według „Raportu o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce” wydanego w 2023 r. przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, w 2021 r. powstało i rozpoczęło działalność 281 638 przedsiębiorstw, a do 2022 r. na rynku aktywnych było tylko 146 870 z nich. To oznacza, że pierwszy rok działalności przeżyła nieco ponad połowa firm (52,1%). Dane te pokazują, jak istotną rolę może odegrać umiejętne wsparcie przedsiębiorstw na początkowym etapie ich rozwoju. Z takiego wsparcia, dzięki programowi Startup Booster Poland – Smart UP, skorzystać będą mogły setki polskich startupów.

Z pomocą środków programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki PARP sfinansuje programy akceleracyjne, które zapewnią młodym, technologicznym spółkom wszechstronne wsparcie w rozwoju i sprzedaży innowacyjnych produktów. Aktualnie PARP w procedurze konkursowej wybiera operatorów programów akceleracyjnych.

Jak wygląda ekosystem startupów w Polsce?

Autorzy raportu „Polskie startupy 2022” Fundacji Startup Poland podkreślają, że o ile pandemia była impulsem do szybszego rozwoju sektora startupów, to obecne kryzysy, takie jak wojna w Ukrainie, inflacja czy kryzys energetyczny, mają lub mogą mieć negatywny wpływ na nastroje w młodych firmach technologicznych.

Z publikacji, której partnerem jest PARP wynika, że polski rynek startupów tworzą głównie młode firmy, ze stażem nieprzekraczającym czterech lat (aż 83% ankietowanych firm). Właścicielami innowacyjnych firm najczęściej są osoby w wieku 30-40 lat (44%). Co trzeci startup został utworzony przez osoby w wieku 20-30 lat (33%), natomiast founderzy w wieku 40-50 lat stanowią 17% ankietowanych. O pozycję najbardziej innowacyjnego regionu rywalizują ze sobą województwa: dolnośląskie (21% zarejestrowanych startupów) i mazowieckie, gdzie swoją siedzibę ma 20% młodych firm. Trzecim regionem kraju z największą liczbą startupów jest Małopolska – został tam zarejestrowany co dziesiąty podmiot.

Niemal dwie trzecie polskich startupów oferuje klientom aplikacje: webowe (36%) oraz mobilne (26%). Dużą popularnością cieszą się usługi SaaS (oprogramowanie jako usługa), które proponuje 39% badanych startupów. Hardware (sprzęt komputerowy) oferuje 17% badanych firm. Kolejne 15% ankietowanych przedsiębiorców oferuje produkty cyfrowe, tworzone na indywidualne zamówienie. Taki sam odsetek startupów wybrał consulting, a 13% – usługi dla e-commerce. Dwie trzecie polskich startupów swoje rozwiązania oferuje klientom B2B. 39% ankietowanych kieruje usługi do dużych firm i korporacji, a 25% – do małych przedsiębiorstw.

Jeśli chodzi o źródła kapitału, z których korzystały startupy, ankietowani najczęściej wskazywali na środki własne (68%). Kluczową rolę na polskim rynku odgrywają krajowe fundusze VC – z ich kapitału skorzystało 28% badanych startupów – oraz rodzimi aniołowie biznesu, którzy wsparli co piąty startup (22%). Taki sam odsetek otrzymał finansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Ze wsparcia Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości skorzystało natomiast 18% startupów, a Polskiego Funduszu Rozwoju - 9%. Według badania istotna jest również rola krajowych akceleratorów (17%). Tylko 12% ankietowanych startupów finansuje swoją działalność z bieżących przychodów.

Wsparcie dla startupów w programie „Startup Booster Poland – SMART UP”

Z Raportu „GEM Polska 2022” PARP wynika, że eksperci niezmiennie uznają startupy za bardzo istotne dla rozwoju polskiej gospodarki. Wiele młodych firm tworzy nowatorskie technologie i rozwiązania stosowane zarówno na polskim, jak i międzynarodowym rynku. Jednak aby startupy mogły się rozwijać, kluczowe jest otoczenie ich szczególnym wsparciem.

– Startupy, które są zainteresowane dofinansowaniem swojej działalności, mogą skorzystać z szerokiej oferty Funduszy Europejskich na lata 2021-2027. Dużym wsparciem mogą okazać się programy rozwojowe o charakterze akceleracyjnym i post-akceleracyjnym – takie jak „Startup Booster Poland – Smart UP”. Akceleratory wybrane przez PARP będą miały misję przyspieszenia rozwoju najlepszych krajowych startupów. W tym celu zapewnią startupom dostęp do specjalistycznego know-how, szerokiej sieci kontaktów biznesowych i mentorów. Programy akceleracji, korzystając ze ścisłej współpracy z rynkiem – w tym z korporacyjnymi odbiorcami technologii oraz sektorem funduszy VC – udoskonalą produkty startupów, pozwolą im wdrożyć swoje rozwiązania i skalować działalność. Wspierane przez nas programy akceleracji zapewnią również startupom możliwość międzynarodowej współpracy i dostęp na najlepszych światowych praktyk – podkreślił Michał Wodzisławski z Departamentu Rozwoju Startupów PARP.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 14 września zakończyła nabór wniosków w programie „Startup Booster Poland – Smart UP” na operatorów akceleracji. Wnioski mogły składać  podmioty działające na rzecz innowacyjności, w tym centra transferu technologii, centra innowacji, inkubatory technologiczne, akademickie inkubatory przedsiębiorczości, parki technologiczne. W ramach naboru wpłynęły 33 wnioski na łączną kwotę dofinansowania 494 mln zł. Wnioskodawcy przewidzieli udział w roli partnerów łącznie ponad 130 odbiorców technologii, ponad 40 inwestorów oraz ponad 80 partnerów ekosystemowych (w tym m.in. uczelni wyższych, jednostek samorządu terytorialnego, dużych spółek, fundacji i stowarzyszeń działających na rzecz innowacyjności). Złożone wnioski uwzględniają także współpracę z ponad 120 partnerami zagranicznymi.  

W trakcie oceny wniosków przez PARP będą brane pod uwagę kryteria obejmujące m.in. koncepcję programu akceleracji Smart UP, doświadczenie wnioskodawcy w realizacji programów akceleracji, zasoby i potencjał wnioskodawcy, a także zasoby i potencjał zaangażowanych krajowych i zagranicznych partnerów.

Każdy z wybranych przez PARP programów akceleracji Smart UP będzie uwzględniać co najmniej 2 z następujących ścieżek.

• Akceleracja branżowa startupów z partnerem biznesowym lub publicznym (B2B/B2A), tj. zakładająca weryfikację możliwości wdrożenia rozwiązania startupu u Odbiorcy Technologii (ze wskazaniem co najmniej jednej branży).
• Akceleracja startupów z funduszem VC (inwestorska), zakładająca budowanie gotowości inwestycyjnej startupu celem pozyskania kapitału od Inwestora.
• Akceleracja sector-agnostic, tj. akceleracja startupów bez udziału partnera biznesowego, zakładająca rozwój startupu o potencjale rynkowym, którego produkt aktualnie nie stanowi przedmiotu ewentualnej współpracy z Odbiorcą Technologii lub Inwestorem.
• Akceleracja „Go Global”, polegająca na przygotowaniu startupu do ekspansji zagranicznej.
• Akceleracja „Poland Prize”, uwzględniająca komponent soft-landingu dla startupów spoza Polski, polegająca na wyszukiwaniu i sprowadzaniu do Polski talentów startupowych rozwijających innowacyjne produkty technologiczne, zainteresowanych założeniem i rozwinięciem działalności gospodarczej w Polsce.

Zwycięskie akceleratory na obsługę startupów będą miały do dyspozycji ponad 90 mln zł, a swoją działalność rozpoczną już na początku 2024 r. Oferowane przez nie programy będą proponować co najmniej 5 rund akceleracji. Ze wsparcia akceleratorów startupy korzystać będą mogły do końca października 2026 r. W toku akceleracji startupy – oprócz wsparcia ekspertów, mentorów oraz korporacji – mogą również uzyskać granty w kwocie do 400 tys. zł per startup. Środki te posłużą dopracowaniu innowacyjnych produktów lub sfinansują wynagrodzenia zespołu startupu. Granty dla startupów finansowane są w 100% ze środków programu FENG.