Zdrowie psychiczne jest ważne
Prognozy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie są optymistyczne. Depresja jest w czołówce najczęściej występujących chorób na świecie i jedną z głównych przyczyn samobójstw. Do 2030 roku stanie się pierwszą najczęściej diagnozowaną jednostką chorobową na świecie. Dlatego niezwykle ważne jest budowanie świadomości społeczeństwa w tym zakresie, włączenie działań profilaktycznych oraz dostęp do profesjonalnej pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej oraz psychiatrycznej. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowie psychiczne to dobrostan fizyczny, psychiczny oraz społeczny człowieka, a także zdolność do rozwoju i samorealizacji.
Do podzielenia się swoimi sposobami dbałości o zdrowie psychiczne zaprosiliśmy ekspertów reprezentujących szeroki zakres branż i specjalizacji.
„W zdrowym ciele zdrowy duch” - dla mnie to nie tylko popularne przysłowie, ale to podstawowa recepta na dobrą kondycję psychiczną. Po pierwsze uważność na sygnały z ciała, badania, profilaktyka. Po drugie sen - na to nigdy nie szkoda czasu. Nawet w podróży i okresach intensywnej pracy dbam o 7-8 godzin wypoczynku. Wreszcie urozmaicona dieta, dająca energię, suplementująca niezbędne składniki. Ważni są też ludzie; bycie z tymi, którzy urealniają, inspirują, wspierają. Czas na spotkania nie związane z pracą. Podróżuję z rodziną, uwielbiam z przyjaciółmi odkrywać tajemnice gier planszowych, chodzę na warsztaty kulinarne, śpiewam w amatorskim chórze. No i odwaga proszenia i sięgania po pomoc. Kiedy jest trudno, kiedy doświadczam kryzysu, mam obok siebie ludzi, którym ufam. Kiedy potrzebuję, nie waham się iść do specjalisty. Trudności są nieuniknione, staram się jednak spoglądać poza ich horyzont.
Krzysztof Manthey - trener, konsultant, coach, interwent kryzysowy i nauczyciel akademicki. Członek Zarządu Fundacji Rozwoju przez Całe Życie. Od blisko 20 lat wspiera ludzi i organizacje w pokonywaniu kryzysów oraz w rozwoju. Miłośnik literatury, gier planszowych, dobrej kuchni i nieoczywistych podróży w rodzinnym gronie.
W ramach dbałości o własne zdrowie psychiczne niezwykle ważnym aspektem jest nauczenie się odczytywania sygnałów i potrzeb własnego organizmu. W moim zawodzie nie zawsze plan tygodnia jest taki sam, częsta praca do nocy nad projektem, stres podczas realizacji remontów, szkoła dzieci zaburzają dbałość o moje zdrowie psychiczne.
Poza ćwiczeniami jogi, która jest lekiem dla mojego ciała i duszy, bardzo dbam o przestrzeń dla siebie, zwłaszcza wieczorem. Pytacie jak? W domu biegają dzieci, obowiązki, praca…niewykonalne! A jednak da się! Otóż każdego dnia moje dzieci od 20:30 wiedzą, że nadszedł czas ich wyciszenia …czas książek, kolorowanek, bajek i MÓJ…czas na: ćwiczenia, kąpiel, rozwój osobisty, webinary, artykuły, zieloną herbatę, rozmowy i bycie z mężem. To moja recepta od wielu lat na dbałość o własne zdrowie psychiczne – MÓJ czas dla siebie!
Aleksandra Dylewska - projektantka wnętrz i twórca pracowni 4Corners Design.
W 4Corners Design nie tylko tworzymy miejsca do mieszkania. My nadajemy kształt przestrzeni do życia w pełni.
W moim zawodzie - terapeuty uzależnień zdrowie i komfort psychiczny są niezwykle istotne. Nie mogę pomóc innym, zapominając o sobie. Każdego dnia podsumowuję dzień, szczególny nacisk kładąc na pozytywne doświadczenia z danego dnia. Znajduję przynajmniej pięć minut dla siebie. Pracuję z innymi terapeutami, często rozmawiając o bieżących problemach. Dbam o wystarczającą ilość snu. To podstawowe działania w celu utrzymania komfortu psychicznego na co dzień.
Piotr Pieprzowski - terapeuta uzależnień, współwłaściciel i dyrektor Ośrodka Leczenia Uzależnień Vita Nova w Warszawie.
Ponieważ pracuje głównie głową, dla równowagi regularnie dbam o formę fizyczną. Dużym odkryciem dla mnie jest boks. Świetnie "czyści" głowę, po intensywnym treningu czuję się gotowy na nowe wyzwania. Chętnie też poszerzam swoją wiedzę, czytając książki o tematyce psychologicznej. Ostatnio na tapecie: „W pułapce myśli. Jak skutecznie poradzić sobie z depresją, stresem i lękiem”. Bardzo inspirująca lektura.
Daniel Szczepański - prezes zarządu Taxea Sp. z o.o.
W dobie home office, kiedy mocno zatarły się godziny pracy i czasu dla siebie, staram się dbać o swoją głowę i zdrowie psychiczne. Jak to robię? Przede wszystkim tak jak lubię ja, a nie jak robią inni, bo każdy ma swoją metodę, która działa tylko na niego. Odpoczywam z dobrą książką w dłoni, a później pisząc jej recenzję. Uwielbiam wyjść z mężem do kina, z każdego filmu można wynieść coś dla siebie. Do tego dobra muzyka, gram na gitarze i ukulele, śpiewam. Spotkania z rodziną i przyjaciółmi to podstawa. Bez tego wszystkiego moja głowa eksplodowałaby szybciej, a tak mam zachowany balans.
Angelika Kawecka - dziennikarka, boczny wydawca w programie "Pytanie na Śniadanie", konferansjerka, na Instagramie dziennikarka_na_obrotach, miłośniczka dobrej kawy i herbaty oraz zdrowych słodkości.
Zdrowie psychiczne ma dla mnie bardzo duże znaczenie. Aby utrzymać je w dobrej formie dbam, aby te trzy aspekty znalazły się w moim codziennym życiu: aktywność fizyczna, natura, medytacja.
Staram się regularnie uprawiać sport, co zdecydowanie poprawia mój nastrój oraz kondycję zarówno fizyczną jak i psychiczną. Większa świadomość tego, o czym i jak myślę, pomaga mi zrozumieć moje reakcje na różne sytuacje. Tutaj bardzo pomocna jest medytacja, która zawsze wzmacnia mnie w spokoju, opanowaniu oraz klarowności mojego umysłu. Olbrzymią też rolę odgrywa dla mnie natura, przebywanie blisko niej oraz uprawianie sportu. Jest to sama w sobie forma medytacji, która zdecydowanie poprawia moje spojrzenie na otaczający świat i wyzwania jakich doświadczam.
Joanna Lorincz - od ponad 10 lat zajmuje się jakością w firmach technologicznych, jej pasją jest metodologia Agile oraz praca w grupie. Poza pracą rozwija swoje zainteresowania związane z żywieniem integracyjnym oraz spędza dużo czasu ze swoim mężem i synem w Kalifornii.
Współzałożycielka i członkini zarządu Polish Professional Women of Silicon Valley.
Zdrowie psychiczne jest podstawą sprawnego działania w pracy. Ja staram się je na co dzień wspomagać poprzez aktywne medytacje, tj. medytacje podczas ćwiczeń fizycznych. Zwykle są to treningi na urządzeniu kardio (wybieram do tego najczęściej elliptical trainer) oraz fiszki z moimi ulubionymi fragmentami do medytacji. Trening doskonale nadaje rytm myślom. Oprócz tego świetną dekompresją po intensywnych okresach w pracy są w moim przypadku podróże, najczęściej w stronę natury. Od początku pandemii w 2020 roku moje road-tripy po Kalifornii i USA to prawie 60 tys. kilometrów (40 tys. mil).
Piotr Jaworowicz - ekspert w zakresie zarządzania i marketingu cyfrowego. Program Manager zarządza projektami badawczymi Customer Experience dla Google w Mountain View w Kalifornii.
Posiada tytuł doktora w zakresie nauki o mediach, tytuł MBA w zarządzaniu, oraz certyfikaty w dziedzinie zarządzania projektami (PMP, PRINCE2). Jest autorem i współautorem 5 książek nt. komunikacji, które napisał wspólnie z żoną Magdaleną.
Podstawą dbania o zdrowie psychiczne jest dla mnie utrzymywanie odpowiednich proporcji między pracą a życiem prywatnym. Pracuję w pełni zdalnie, wiec jest to jeszcze większym wyzwaniem. Wiele firm w Dolinie Krzemowej, w tym mój pracodawca, dokłada jednak wszelkich starań, by pomagać pracownikom utrzymać dobrą kondycję psychiczną. Do takich działań należą: zapewnianie kursów mindfulness, programów fitness (offline i online), przyznawanie dnia wolnego (jako dodatku do przysługującego urlopu) tzw. “Day for me” lub “Wellness Day”, ograniczanie liczby spotkań w wyznaczonych okresach oraz zapewnianie bezpłatnych konsultacji psychologicznych, sesji coachingu czy mentoringu. Takie wsparcie jest bardzo ważne. Mam nadzieje, że stanie się powszechnie obowiązującym standardem.
Magdalena Jaworowicz - certyfikowany business coach i project managerem (PMP) z 15 letnim doświadczeniem w pracy w globalnych programach marketingowych oraz learning and development dla firm technologicznych. Obecnie pracuje jako Global Marketing Velocity Manager w Cisco, w Kalifornii. Rozwija również własną praktykę coachingową. Współzałożycielka i członkini zarządu Polish Professional Women of Silicon Valley.
Wierzę, że dbanie o zdrowie psychiczne to proces, w którym ważne są trzy filary: budowanie samoświadomości, rozwój osobisty i zachowanie równowagi między życiem prywatnym a pracą. Dla mnie nie ma nic bardziej budującego od samorozwoju, dlatego sięgam po psychoedukację czytam i słucham ludzi, którzy mnie inspirują i rozwijają. Tworząc od podstaw projekt psychoedukacyjny wiele się dowiedziałam od terapeutów, z którymi pracuję i na co dzień rozmawiam. Korzystam też z terapii żeby jeszcze lepiej rozumieć siebie i swoje emocje. Dla mnie to optymalny zestaw, aby dbać o swój dobrostan.
Aleksandra Tokarewicz - ekspertka od rozwiązań wsparcia psychologicznego. Członki zarządu Helping Hand – Platformy wsparcia psychologicznego. Odpowiedzialna jest za produkt oraz strategię jego rozwoju. Od ponad 17 lat współpracuje z działami HR, dostarczając przede wszystkim rozwiązania z zakresu benefitów pracowniczych (systemy kafeteryjne, programy wellness).
Uwielbiam pojęcie dobrostanu i cieszę się, że coraz częściej pojawia się w przestrzeni publicznej. Mam wrażenie, że przez dziesięciolecia tych, którzy go w swoim życiu pilnowali, traktowano jak leni albo co najmniej jak dziwadła. Mnie do zadbania o własny dobrostan skłoniło przechorowanie Covida. A co by było, gdyby to był mój koniec? - myślałem, gdy przez prawie dwa tygodnie leżałem w domu bez sił do normalnego funkcjonowania. Po powrocie do formy postanowiłem wsłuchiwać się częściej w to, co mówi moje ciało. Rano rozpędzam się przez około godzinę? OK, czyli muszę wstać odpowiednio wcześniej, żeby zrobić sobie kawę i pocelebrować ten czas, a gdy wreszcie się rozbudzę, to mogę w dobrym humorze wystartować o czasie do pracy. W środku dnia czuję spadek energii? No to może spacer, drzemka albo chwila leżenia, byleby bez zewnętrznych bodźców - a potem kawa i można dalej działać na odpowiednio wysokich obrotach. Wieczorem czuję się przeładowany migającymi obrazami? A więc zamiast serialu, filmu czy gry cyfrowej coś bardziej analogowego, np. książka lub planszówka z dziećmi. Oczywiście wybór podejmuję ja, ale doradcą - i to najlepszym! - okazuje się mój własny organizm. Warto się w niego wsłuchać.
Marcin Perfuński - autor bloga SuperTATA.tv, ojciec pięciu córek, dziennikarz, edukator.
Trzy razy w tygodniu jestem na siłowni. Mam trening z trenerką osobistą. Prowadzę bullet journal, w którym codziennie wieczorem zapisuję co zrobiłam dobrze, z czego jestem zadowolona i za co jestem wdzięczna. Prowadzę też dziennik 5-letni, to pozwala mi łapać dystans i obserwować zmiany w moim życiu. Regularnie wyjeżdżam z bliskimi na weekendy na łono natury – lasy, góry morze, ale im dalej od ludzi tym lepiej – wtedy ładuję baterie. Jeśli nie mogę wyjechać – chodzę na spacery do pobliskiego lasu. Przytulam się do bliskich, do mojego psa i dwóch kotów. Pozwalam też sobie na nicnierobienie - choć trochę za rzadko. Od 3 lat jestem w terapii i raz w tygodniu spotykam się z moją terapeutką.
Joanna Affre, adwokat, wspólnik zarządzający. Doradza klientom z branży FMCG, spożywczej, motoryzacyjnej, chemicznej, budowlanej oraz sektorów mediów i reklamy, a także bankowego w zakresie kształtowania polityki dystrybucyjnej, przeciwdziałania porozumieniom antykonkurencyjnym i nadużywaniu pozycji dominującej, fuzji i przejęć, prawa konsumenckiego, a także zwalczania nieuczciwej konkurencji.
Jakie działania warto podjąć w trosce o zdrowie psychiczne:
- stosowanie skutecznych technik radzenia sobie ze stresem (stwórz listę rzeczy, czynności, które sprawiają, że w sytuacjach trudnych, stresujących czujesz się lepiej)
- wzmacniaj swoją sprawczość (w sytuacjach trudnych daj uwagę swoim emocjom, pobądź z nimi, następnie przejdź do działania w celu rozwiązania sytuacji trudnej (o ile to możliwe))
- bądź uważny/a na swoje potrzeby i emocje każdego dnia
- dbaj o relacje prywatne, zawodowe oraz relację z samym sobą
- korzystaj z dostępnego wsparcia (zarówno bliskich, jaki i wsparcia profesjonalnego)
- dbaj o równowagę w życiu, o każdy obszar (zwróć uwagę, czy np. z powodu życia zawodowego nie ucierpiał obszar rodzinny czy zdrowotny - tu sprawdzi się ćwiczenie "Koło życia”)
- zadbaj o higienę snu, odpoczynek zarówno na poziomie ciała jaki i umysłu, o zdrowe, zbilansowane posiłki
- dbaj o regularność badań profilaktycznych
- nawadniaj się
- zadbaj o regularną aktywność fizyczną
- trenuj umysł, praktykując neurobik
- każdego dnia znajdź chwilę na drobne przyjemności
- celebruj sukcesy, nawet te małe
- bądź blisko natury
- stwórz listę swoich zasobów (wzmacniaj ją, uzupełniaj na bieżąco)
- postaw na rozwój zgodny ze swoimi predyspozycjami i potrzebami (pomyśl o swoich zasobach, oczekiwaniach, a na końcu o ewentualnych ograniczeniach w danej sytuacji)
- skupiaj się na rzeczach, na które masz wpływ (naucz się odpuszczać to, na co wpływu nie masz)
- medytuj, praktykuj jogę, korzystaj z technik relaksacyjnych
- zadbaj o skuteczną, asertywną komunikację
- praktykuj wdzięczność
Marta Drinčić - psycholog ze specjalnością psychologia zmiany, interwent kryzysowy, terapeuta, specjalista ds. zarządzania zasobami ludzkimi, trenerka rozwoju osobistego i zawodowego, prelegentka TEDx SGH 2019, ekspertka w audycjach radiowych i programach telewizyjnych, autorka artykułów na temat roli psychologii w biznesie, założycielka firmy Psychology & Business.